Wat is het?
Lumbaalpunctie is een medische handeling waarbij vocht wordt afgenomen rond het ruggenmerg. Dit vocht noemt men cerebrospinaal vocht, of nog hersenvocht of ruggenmergvocht. Dat is de waterige vloeistof die zich in en rond de hersenen en het ruggenmerg bevindt.
De belangrijkste functie van dit vocht is schokdemping en bescherming van de hersenen en ruggenmerg. Een andere functie is het transport van voedingstoffen en afvoer van afvalstoffen.
Een lumbaalpunctie gebeurt door middel van een prik ter hoogte van de lage rug. Het afgetapte vocht wordt onderzocht om de oorzaak te vinden van sommige aandoeningen en om op die manier de meest geschikte behandeling te kunnen toepassen.
Wanneer wordt het gedaan?
Lumbaalpuncties worden bijna uitsluitend in het ziekenhuis uitgevoerd. Ze helpen bij het stellen van de diagnose van meningitis, subarachnoïdale bloeding en van andere infectie- of ontstekingsziekten van het centrale zenuwstelsel:
– Meningitis (hersenvliesontsteking) kan veroorzaakt worden door zowel een virus als een bacterie.
– Een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen de hersenvliezen) is niet altijd zichtbaar op een CT-scan. Als de CT-scan negatief is en er toch een vermoeden is van een subarachnoïdale bloeding kan een lumbaalpunctie helpen om de diagnose te stellen.
Contra-indicaties voor een lumbaalpunctie
Een lumbaalpunctie is niet aangewezen in geval van neurologische symptomen. Dan is beeldvorming het belangrijkste onderzoek. Ook wanneer men een verhoogde druk in de hersenen vermoedt, mag er geen lumbaalpunctie gebeuren omdat de kleine hersenen dan ingekneld kunnen geraken. Symptomen van verhoogde hersendruk zijn hoofdpijn ‘s morgens, braken en verminderd bewustzijn. Verhoogde hersendruk kan ook opgespoord worden via een fundoscopie (het bekijken van de binnenkant van de oogbol met een oogspiegeltje). Ook bij mensen die bloedverdunners nemen, moet men extra voorzichtig zijn.
Complicaties van een lumbaalpunctie
Mogelijke complicaties van een lumbaalpunctie zijn:
– Inklemming van de kleine hersenen: dit komt uiterst zelden voor. Men verliest dan het bewustzijn onmiddellijk of een aantal uur na de punctie.
– Hoofdpijn: dit wordt veroorzaakt door drukverlies van het cerebrospinale vocht in het hoofd. Dit komt door lekkage ter hoogte van de aanprikplaats. Mensen met een voorgeschiedenis van hoofdpijn of MS zijn hiervoor gevoeliger. Bedrust kan helpen om de hoofdpijn te verlichten. Soms wordt een bloedpatch gebruikt. Hierbij wordt eigen bloed ingespoten rond de punctieplaats.
Wat wordt er opgespoord?
Het uitzicht van het cerebrospinale vocht kan al richtinggevend zijn voor een bepaalde aandoening. Normaal is cerebrospinaal vocht helder en kleurloos. Als het troebel is, kan dit wijzen op een bacteriële hersenvliesontsteking. Rood of geelrood cerebrospinaal vocht na centrifugeren wijst op een recente bloeding. En geel cerebrospinaal vocht, waarin witte bloedcellen gevonden worden, wijst eerder op een oude bloeding. In het labo wordt het vocht verder onderzocht op aanwezigheid van cellen (rode bloedcellen, witte bloedcellen,…), glucose en eiwitten.
Bronnen
verschenen op 15/09/2014
infoapotheek 